Προκειμένου να παραμερισθεί η προσβολή έμφυλης ταυτότητας, έδρα και υπεράσπιση προσπαθούσαν επιμελώς να αποφύγουν τις συνήθεις τακτικές δολοφονίας χαρακτήρα* του ατόμου που δέχτηκε την επίθεση. Απέτυχαν όμως παταγωδώς, επειδή η τρανσφοβία -όπως και η κάθε έκφανση της πατριαρχίας- δεν περιορίζεται σε μεμονωμένα περιστατικά σωματικής βίας από νταήδες. Τρανσφοβία αναπαράχθηκε καθ’όλη τη διάρκεια της δίκης: Ασκώντας πίεση στην Ήβη για να αποδείξει την προσβολή φύλου. Θέτοντας ήπιες ερωτήσεις και μητρικού τύπου παραινέσεις, από την εισαγγελέα στον δράστη. Παρουσιάζοντας την επίθεση ως διαφωνία μεταξύ μεθυσμένων και την ανταπάντησή της στη χλεύη ως πρόκληση της επίθεσης. Απαξιώνοντάς τη με την επανειλημένη χρήση του μικρού της ονόματος, του αρσενικού γένους χωρίς αυτό να διορθώνεται και της λέξης “ιδιαιτερότητα”, ως χαρακτηρισμός της τρανς ταυτότητάς της. Και βέβαια επικρίνοντάς τη για τη δημοσιοποίηση της επίθεσης εναντίον της στα τοπικά ΜΜΕ και στο διαδίκτυο, λες και όφειλε να αποσιωπήσει το γεγονός. Τα παραπάνω δεν αποτελούν τις μόνες φορές που η τρανσοβία αναπαράχθηκε μέσα στη δικαστική αίθουσα εκείνη τη μέρα, ούτε φυσικά είναι δυνατόν να αναλυθεί σε λίγες σειρές το εύρος όσων βίωσε η Ήβη.

Η αστική δικαιοσύνη δεν είναι παρά ένα από τα εργαλεία του συστήματος, μέσα στο οποίο γεννήθηκε και δρα. Με την επίφαση της “ανεξάρτητης αρχής” δεν αναδεικνύει ούτε αντιτίθεται στις συστημικές καταπιέσεις, όπως ο σεξισμός, η τρανσφοβία, η ομοφοβία. Αντίθετα τις αναπαράγει και τελικά τις κανονικοποιεί, σε ένα εγκάθετο και άγονο θεατρικό παιχνίδι. Η υποτιθέμενη αντικειμενικότητά της στηρίζεται σε διαδικαστικά ζητήματα (αν στοιχειοθετείται η αντιρατσιστική διάταξη, αν θα παραστεί ο κατηγορούμενος, ποιες κατηγορίες πέφτουν λόγω κορωνοϊού, κτλ). Ταυτόχρονα, αναζητά τη μία και μοναδική αλήθεια, με βάση μία σχέση αιτίας και αποτελέσματος, σε ατομικό επίπεδο. Ο δράστης απειλείται με μια ποινή για τη στιγμιαία επίθεση του, χωρίς εκ των πραγμάτων να διερευνάται το σύνθετο πλαίσιο καταπιέσεων που οδήγησε σε αυτήν. Το βάρος της απόδειξης των γεγονότων πέφτει στο άτομο που δέχτηκε την επίθεση. Έτσι καλείται ξανά και ξανά να αποδείξει ότι δεν προκάλεσε, και επομένως ότι δεν υπέστη τις συνέπειες μιας δικής του “προβληματικής” συμπεριφοράς.

Η Ήβη Καΐσερλη στάθηκε τυχερή και επέζησε. Ο Ζακ Κωστόπουλος, η Ελένη Τοπαλούδη, ο Βαγγέλης Γιακουμάκης αλλά και ο Παύλος Φύσσας, ο Σαχζάτ Λουκμάν, ο Εμπούκα Μαμασουμπέκ, ο Πετρίτ Ζίλφε (και πόσων ακόμα των οποίων τα ονόματα δεν μάθαμε ποτέ), όχι. Όμως οι συστημικές καταπιέσεις δεν είναι θέμα τύχης.

Τέτοιες επιθέσεις είναι η έσχατη μορφή της βίας που χρησιμοποιείται ώστε να μη διαταραχθεί μία κοινωνία διαχωρισμών, έμφυλων, φυλετικών, ταξικών και όχι μόνο. Μία κοινωνία που αξιολογεί την κάθε ζωή διαφορετικά, ενώ επιτρέπει και νομιμοποιεί αυτή τη βία. Οι ζωές ατόμων τρανς, μεταναστών, οροθετικών, ομοφυλόφιλων αλλά και γυναικών, αντιμετωπίζονται σα να μην αξίζει να βιωθούν. Οι επιθέσεις εναντίον τους είναι δολοφονικές, άσχετα με το αποτέλεσμά τους.

Στις 21 Οκτώβρη εκδικάζεται η δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, γνωστού ακτιβιστή ΛΟΑΤΚΙ+ /  της Zackie-oh, γνωστής Drag Queen. Μία δολοφονία που δεν εκτελέστηκε μόνο από τους “κατηγορούμενους”, αλλά και από όλο τον κοινωνικό συρφετό, τον “φροντιστικό εκαβίτη”, όλους τους μπάτσους με τον “περίσσιο ζήλο”, τους τόσους παρόντες που δεν αντέδρασαν ποτέ. Η μιντιακή περιγραφή του περιστατικού, ως “θάνατος τοξικομανή από αυτοτραυματισμό”, ανατράπηκε όταν αποκαλύφθηκε η ταυτότητα του θύματος, ενώ όλη η λάσπη των ΜΜΕ περίτεχνα αναπροσαρμόστηκε στα καινούργια δεδομένα. Σε αυτό το ντεκόρ, το θεατρικό παιχνίδι της αστικής δικαιοσύνης είχε ήδη ξεκινήσει (απόκρυψη ενοχοποιητικών στοιχείων, συγκάλυψη, ελαφρά κατηγορητήρια, απόσυρση και ακύρωση μηνύσεων, απόρριψη αντιρατσιστικού νόμου, κτλ.), και θα συνεχιστεί χυδαία και απροκάλυπτα μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου, με τους τρόπους που ήδη γνωρίζουμε καλά. Η αστική δικαιοσύνη θα αντιμετωπίσει εκ προοιμίου την υπόθεση σε ατομικό επίπεδο, χωρίς να συμπεριλάβει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που επέτρεψαν στους δράστες να δολοφονήσουν επίμονα τον Ζακ. Δε θα αναδείξει ότι μια τέτοια επίθεση στηρίζεται και θρέφεται από την κοινωνία των ανισοτήτων και δεν εμφανίζεται σαν πυροτέχνημα.

Σε μια πραγματικότητα που αποσιωπάται, ο αγώνας για την ορατότητα δεν ξεκινάει ούτε τελειώνει σε αποφάσεις δικαστηρίου.

Στεκόμαστε ενάντια στην πατριαρχία σε καθημερινή βάση στον δρόμο, στο σπίτι, στη δουλειά, στην παρέα, στο σχολείο.

Κανένα μόνο του
Αλληλεγγύη στην οικογένεια και στα συντρόφια του Ζακ

* Η επίθεση στην προσωπικότητα του ατόμου, με σκοπό την υπονόμευση της θέσης του, συχνά χρησιμοποιώντας επιχειρήματα άσχετα και αβάσιμα με το ζήτημα καθ’ αυτό.

Η Λύσσα και Πούπουλα είμαστε μια διαθεματική φεμινιστική συλλογικότητα, που με αφετηρία τα ζητήματα (εμ)φύλου, προσεγγίζουμε, εξετάζουμε και αγωνιζόμαστε ενάντια στις καταπιέσεις, τις διακρίσεις και τη μισαλλοδοξία. Η εκπομπή #Letstalkaboutgenderbaby εστιάζει στο έμφυλο, στις θηλυκότητες, στις εκφάνσεις της σεξουαλικότητας και στους τρόπους που βρίσκουν όλα αυτά για να ανθίσουν, παρά το πατριαρχικό και διαρκώς συντηρητικοποιούμενο (ελληνικό και δυτικό) περιβάλλον.

Η παρούσα εκπομπή ασχολείται με το πρόβλημα της τρανσφοβίας και κατ’ επέκταση με τα τρανς και ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα στην Ελλάδα και τον κόσμο. Η κουβέντα πραγματοποιείται με αφορμή το δικαστήριο της Ήβης Κάισερλη, που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου 2020, εναντίον δυο ανδρών που τη χτύπησαν και την εγκατέλειψαν αιμόφυρτη, τον Μάιο του 2016.

Δίνοντας τον λόγο στην Ήβη και με επίκεντρο αυτό το περιστατικό, συζητάμε τη ζωή των τρανς ατόμων και τις τρανσφοβικές διακρίσεις που υφίστανται καθημερινά. Μιλάμε για τις κοινωνικές, ιατρικές και δικαστικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, τόσο για να αναγνωριστούν ως αυτό που είναι, όσο και για να δικαιωθούν όταν αντιμετωπίζουν αδικίες εις βάρος τους. Επιχειρούμε να εξετάσουμε τα δικαιώματά τους, που καταπατώνται από το ίδιο το σύστημα… Να εντοπίσουμε τη ρίζα του μίσους στο οποίο καλούνται να ανταπεξέλθουν, αλλά και να επισημάνουμε τη σημασία των ΛΟΑΤΚΙ+ θεμάτων, σε ένα πλαίσιο πολλαπλών καταπιέσεων… Και βέβαια, κάνουμε μικρά μουσικά διαλείμματα ακούγοντας μουσικές τρανς, νον μπάϊναρι και κουΐρ καλλιτεχνών, από την Κούβα, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

#Letstalkaboutgenderbaby

Μπροσούρα : Η τρανς υπόσταση δεν είναι επιλογή.

Αφίσα: Κανένα μόνο στον αγώνα ενάντια στην τρανσφοβία 

Παλαιότερη δημοσίευση : Καμία μόνη

Η τρανσφοβία δεν αρχίζει ούτε τελειώνει στις βίαιες επιθέσεις: από τα περίεργα βλέμματα και τα σχόλια, στην προσβολή της έμφυλης ταυτότητας και από τις βρισιές ως τους τραμπουκισμούς, φτάνοντας τελικά μέχρι και τις δολοφονίες.
Η Ήβη ευτυχώς επέζησε.
Η Zackie O’, έναν χρόνο μετά, όχι.

Το φύλο μας και η σχέση που έχει το κάθε άτομο με το σώμα του, δεν είναι μια ατομική διαδικασία : είναι ένας διαρκής διάλογος με την κοινωνία.
Και σε αυτόν τον διάλογο δε μένουμε αμέτοχα, ερχόμαστε σε ρήξη με τις κοινωνικές κατασκευές, τα στερεότυπα και τους διαχωρισμούς.
Με το σώμα μας, με τη θέση μας, με την ίδια μας την ύπαρξη.

“Το να είσαι τρανς δεν είναι επιλογή.
Δεν είναι σα να ξυπνάς μια μέρα
και να διαλέγεις τι ρούχα θα φορέσεις.”

Η Ήβη επέλεξε να μη σκύψει το κεφάλι : μίλησε τότε και συνεχίζει να μιλάει μέχρι τώρα, καταγγέλλοντας με μήνυση αυτούς που της επιτέθηκαν.

Αλληλέγγυη στην Ήβη

Παρασκευή 25.09 9πμ δικαστήρια

Κανένα μόνο στον αγώνα ενάντια στην τρανσφοβία

χανιά 2020
Λύσσα και Πούπουλα

Μπροσούρα : Η τρανς υπόσταση δεν είναι επιλογή.

Παλαιότερη δημοσίευση : Καμία μόνη

το σπίτι δεν είναι ασφαλές για όλες και όλα

Αν υποψιάζεσαι περιστατικά πατριαρχικής βίας στη γειτονιά ή στο στενό οικογενειακό/φιλικό περιβάλλον, μίλα!

• Ρώτησε την αν είναι καλά και αν χρειάζεται βοήθεια.
• Ενημέρωσε τον ότι η γειτονιά γνωρίζει τη συμπεριφορά του.
• Κάλεσε τη δωρεάν γραμμή υποστήριξης 15240 (8.00-15:00).

o περιορισμός κυκλοφορίας
δεν μπορεί να περιορίσει την αλληλεγγύη μας

Χανιά, 2020

Φυλλάδιο που μοιράσαμε πόρτα-πόρτα σε διάφορες γειτονιές της πόλης κατά τη διάρκεια της καραντίνας.

Σποτ που αναμεταδόθηκε στο Κοινωνικό Ραδιόφωνο Χανιών – Κραχ.

Γύρω γύρω όλες…

Η πιο ακραία μορφή έμφυλης και σεξιστικής βίας, η γυναικοκτονία, έχει καταγραφεί δώδεκα φορές σε Ελλάδα και Κύπρο από τον Ιανουάριο έως και τον Ιούλιο του 2019 (για σχετικό χρονολόγιο βλ. στο τέλος του κειμένου.) .Το τι οδηγεί κάποιον στην γυναικοκτονία το λέει η ίδια η λέξη. Η γυναίκα δεν εκπλήρωσε σωστά τον ρόλο που της έχει φορεθεί κοινωνικά (και όχι με φυσικούς ή βιολογικούς όρους όπως πολλοί θεωρούν). Αυτό εντάσσεται στοπλαίσιο ενός κοινωνικού πλέγματος σχέσεων εξουσίας που συνεχώς ανανεώνεται και αλλάζει χαρακτηριστικά από αρχαιοτάτων χρόνων, χωρίς όμως να αλλάζει ο πυρήνας του: η υποτίμηση των διαφορετικών από το αρσενικό φύλων, από τον χλευασμό ή τον υπέρογκο θαυμασμό των γυναικείων χαρακτηριστικών (αδύναμο φύλο που χρειάζεται προστασία, η υπεύθυνη της φροντίδας, παθητικότητα, εργαλείο για να ικανοποιεί τις αντρικές ορμές κτλ.) μέχρι την εξόντωσή τους.

Η ανάλυση της πατριαρχίας και του σεξισμού θα χρειαζόταν πολλές σελίδες. Παρακάτω θα αναφερθούμε μόνο με αφορμή την πιο πρόσφατη γυναικοκτονία, αυτή της Σούζαν Ίτον, στο ρόλο που παίζουν τα ΜΜΕ, η αστυνομία, η εκκλησίακαι οι κοινωνικές ιδεοληψίες στη θεσμική και μη θεσμική παραγωγή και αναπαραγωγή σεξιστικών και πατριαρχικών αφηγήσεων και προτύπων.

Τα ΜΜΕ

Τα ΜΜΕ, πάντα έπαιζαν καθοριστικό ρόλο στην κανονικοποίηση της έμφυλης βίας, για παράδειγμα μέσα από την καθημερινή παραγωγή εικόνων σεξουαλικοποίησης και εμπορευματοποίησης των σωμάτων, την αναπαραγωγή έμφυλων διαχωρισμών και στερεοτύπων και την προβολή άσκησης ψυχολογικής και σωματικής έμφυλης βίας μέσα από διαφημίσεις, μαγκαζίνο, σειρές, ταινίες και ειδησιογραφικές ζώνες. Ειδικότερα σε ό,τι έχει να κάνει με την αναπαραγωγή ειδήσεων που αφορούσαν την περίπτωση της Σούζαν, με τη βοήθεια αστυνομικών, δαιμόνιων ρεπόρτερ, γειτόνων και γνωστούς του δολοφόνου που παρέλασαν από τα τηλεοπτικά πλατό, κράτησαν για αρκετό καιρό στην επικαιρότητα το συγκεκριμένο θέμα και έχτισαν με μεγάλη ευκολία μια αφήγηση που αφορούσε μια γυναίκα που ήταν άξια προσοχής και θρήνου. Μιας γυναίκας-θύμα, η εικόνα της οποίας ομφαλοσκοπούσε γύρω από την επαγγελματική της καταξίωση, τον θαυμαστό ρόλο της ως μητέρα και την θέση της διεθνώς. Όμως, εμείς δεν πάψαμε να αναρωτιόμαστε στιγμή για το τι θα άλλαζε αν η φυλή και η τάξη της Σούζαν Ίτον ήταν διαφορετικές (π.χ. Βαλκάνια σεξεργάτρια, ή οροθετική τοξικομανής, ή πρόσφυγας που διασχίζει την Μεσόγειο). Θα είχε δοθεί τόση προσοχή και χρόνος στο συγκεκριμένο περιστατικό; Ποια θα ήταν τα στοιχεία που θα προέβαλαν οι δημοσιογράφοι σε αυτές τις περιπτώσεις; Με τι λόγια θα μιλούσαν για αυτές τις γυναίκες και για τον βιαστή και δολοφόνο τους;

Ωστόσο, παρά την καταξίωσή της στα μάτια της κοινής γνώμης, ούτε αυτή, ούτε η οικογένειά της γλίτωσαν από τον μιντιακό κανιβαλισμό που στον κυνήγι της ακροαματικότητας έσκαβε και δημοσίευσε τόσες πληροφορίες για τις προσωπικές τους ζωές που, μάλιστα, σχεδόν μας έκανε να ξεχάσουμε ότι το σημαντικότερο γεγονός είναι ο βιασμός και η γυναικοκτονία.

Η αστυνομία και η Εκκλησία

Η αστυνομία, ενώ υπήρχαν καταγγελίες και από άλλες γυναίκες για αντίστοιχα συμβάντα στην περιοχή, ασχολήθηκε με περίσσιο ζήλο μόνο με την υπόθεση της Σούζαν Ίτον. Πώς θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά, άλλωστε, αφού το θέμα απασχολούσε την Αμερικάνικη πρεσβεία, τα διεθνή μέσα και την ίδια στιγμή είχε φτάσει και ειδικό εγκληματολογικό κλιμάκιο από την Αθήνα; Μάλιστα, η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης, πήρε επίσης θέση απέναντι στα γεγονότα, δίνοντας συγχαρητήρια στους ιθύνοντες για την «καθοριστική συμβολή τους στήν ἄμεση διαλεύκανση αὐτῆς τῆς τραγικῆς ὑπόθεσης». Εμείς, δυστυχώς, δεν μπορούμε να κάνουμε το ίδιο, καθώς γνωρίζουμε καλά πώς στους καθημερινούς μας αγώνες για την κάθε σεξιστική συμπεριφορά η αστυνομία όχι απλά δεν είναι εκεί, αλλά πολλές φορές καλύπτει τους δράστες και παράλληλα εξευτελίζει όσες προσπαθούν να καταγγείλουν σχετικά περιστατικά. Για την “συμβολή” της Εκκλησίας στον μισογυνισμό, στην απαξίωση των γυναικών, στην ομοφοβία και στις επιθέσεις μέσω κηρυγμάτων ιερέων ενάντια στα υπόλοιπα φύλα, βέβαια, ούτε λόγος.

Συσκοτίζοντας τον σεξισμό και την πατριαρχία

Για ακόμα μια φορά οι πιο κλασικοί τρόποι συσκότισης της πατριαρχικής πραγματικότητας μέσα στην οποία ζούμε έλαβαν χώρα. Αναλυτικότερα, στην περίπτωση του γυναικοκτόνου Γιάννη Παρασκάκη, χρησιμοποιήθηκε για ακόμα μια φορά ο πιο κοινότοπος τρόπος συσκότισης της ακραίας παθογένειας που επιφέρει η πατριαρχία, δηλ. το ενδεχόμενο ο άνθρωπος αυτός να είναι ψυχικά ασθενής (εδώ να σημειωθεί ότι η εθνικότητά του στο συγκεκριμένο πλαίσιο –ημεδαπός– ευνόησε αυτό το σενάριο, έναντι του μετανάστη «αλλόθρησκου κτήνους» που θα υπήρχε σε αντίθετη περίπτωση). Μάλιστα, δεν έλειψαν ούτε αυτή τη φορά και τα ΜΜΕ τα οποία προσπάθησαν να ξεπλύνουν, όσο μπορούσαν, τον θύτη (βλ. «δουλευταράς», «αγαπούσε τη φύση», κλπ.).

Όμως για εμάς, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα όσον αφορά τη συγκεκριμένη αρρωστημένη διάθλαση: η επιλογή του βιασμού και της γυναικοκτονίας δεν είναι απόρροια ψυχικής ασθένειας αλλά απόρροια της πατριαρχίας που έχει βαθιές ρίζες στην κοινωνία και χτίζει κοινωνικές σχέσεις που είναι ιεραρχικά/κάθετα δομημένες και που παράγει και αναπαράγει μισογυνίστικη κουλτούρα. Η πατριαρχία μπορεί να επιφέρει προβλήματα ψυχικής υγείας. Τα προβλήματα ψυχικής υγείας δεν μπορούν να επιφέρουν πατριαρχία. Το στίγμα έναντι των ψυχικά νοσούντων, οι οποίοι με βάση τη διεθνή επιστημονική κοινότητα είναι συνήθως τα θύματα βίας και σπάνια οι θύτες από τη μια, και η κάλυψη των βιαστών και των γυναικοκτόνων πίσω από την υπερασπιστική γραμμή του ψυχικά ασταθούς από την άλλη, πρέπει να σταματήσει εδώ και τώρα! Οι βιαστές και οι γυναικοκτόνοι, είναι άντρες καθημερινοί και στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν τα κλειδιά μας.

Ακόμα, δεν έλειψαν τα κείμενα που μιλούν για την ντροπή της Κρήτης (π.χ. από καθηγητές και άλλους «εξέχοντες» της κοινωνικής και πολιτισμικής ζωής του τόπου) και που αναστοχάζονται γύρω από την διαμόρφωση της κρητικής ταυτότητας και λεβεντιάς, το κρητικό φολκλόρ, δίνοντας έτσι δυνατότητα μέσα από τις γενικεύσεις και την ανάγκη εξεύρεσης εξιλαστήριου θύματος να «κατηγορηθεί» μια περιοχή της χώρας, μη αφήνοντας κατά αυτό τον τρόπο χώρο στην ανάλυση που πρέπει να γίνει σε βάθος για τις πατριαρχικές δομές και τον σεξισμό που διαποτίζει όλη την κοινωνία, όλες τις τάξεις και όλες τις εθνοτικές ομάδες.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση, δεν έλλειψαν ούτε οι θεωρίες συνομωσίας και οι φήμες που κυκλοφόρησαν στις συζητήσεις μεταξύ παρεών αλλά και στα κοινωνικά δίκτυα (για παράδειγμα ότι ανακάλυψε ένα βότανο που θεραπεύει τον καρκίνο και οι φαρμακευτικές εταιρείες ήθελαν να «την βγάλουν από τη μέση»). Το γεγονός αυτό καταδεικνύει, για ακόμα μια φορά, αφενός, την απουσία συνειδητοποίησης της σημασίας των επιπτώσεων της πατριαρχικής κοινωνίας μέσα στην οποία ζούμε και αφετέρου την αδυναμία μας να κοιτάξουμε κατάματα το πρόβλημα. Απαξιώνεται λοιπόν εντέχνως το θέμα, γιατί πιθανάδε θέλουμε να πιστέψουμε ότι αυτά συμβαίνουν ακόμη το 2019. Καθώς φαίνεται, η δολοφονία του Βαγγέλη Γιακουμάκη δεν έβαλε μυαλό σε αρκετό κόσμο.

Αναφορικά με τις γνωστές ρητορικές, για το αν «ήταν η κακή στιγμή», το τι φόραγε, το τι μπορεί να του είπε, αν τον προκάλεσε, κλπ. είναι αισχρές δικαιολογίες που όχι μόνο συσκοτίζουν τα αίτια της δολοφονίας αλλά αναπαράγουν την πατριαρχική ρητορική της γυναικείας ευθύνης, ακόμα και για την δολοφονία της! Για όλα άλλωστε φταίνε οι γυναίκες σωστά;! (πχ. πήγαινε γυρεύοντας εφόσον έκανε τζόκινγκ μόνη της, εφόσον φόραγε…, εφόσον του αντιμίλησε). Τέλος, με αφορμή τους γείτονες και τους συγγενείς που για ακόμα μια φορά έπεσαν από τα σύννεφα, αναρωτιόμαστε αν υποκρίνονται ή αν εθελοτυφλούν καθώς είναι αδύνατο οι σεξιστικές συμπεριφορές (σεξιστικά ανέκδοτα, κουτσομπολιά, βλέμματα, χειρονομίες, κλπ.) να μη γίνουν αντιληπτές αργά ή γρήγορα.

Και στη μέση η εξουσία

Δεν είναι εύκολο για καμία μας να αναγνωρίσει και να παλέψει ενάντια σε βαθύτερες δομές που μας έχουν διαποτίσει, από την οικογένεια μέχρι το σχολείο μέχρι την εργασία μέχρι την εικόνα στα ΜΜΕ κτλ. Το να συνειδητοποιήσουμε πώς λειτουργεί η πατριαρχία και να γκρεμίσουμε τις προσωπικές, οικογενειακές και κοινωνικές δομές της με εργαλεία που προσφέρει το φεμινιστικό κίνημα (π.χ. κριτική θεωρία, αποδόμηση κυρίαρχων αφηγημάτων), με την εμπειρία παλιότερων γυναικών μέσω της αυτομόρφωσης (π.χ. εκπαίδευση σε θέματα φύλου σε ομάδες) και της συζήτησης σε φεμινιστικούς κύκλους (π.χ. εργαστήρια ενδυνάμωσης των επιζήσαντων από κακοποιήσεις, ψυχολογική και σωματική αυτοάμυνα) είναι λίγα από τα βήματα που μπορούμε να κάνουμε για να αντισταθούμε και να προστατευθούμε.

Να μιλάμε, να απαντάμε, να αντιδράμε
Να στεκόμαστε αλληλέγγυες η μια στην άλλη

Πρωτοβουλία ενάντια στην έμφυλη βία, Χανιά, 2019
Πρωτοβουλία από την Λύσσα και Πούπουλα https://lyssakaipoupoula.espivblogs.net/

Σύντομο Χρονολόγιο γυναικοκτονιών σε Ελλάδα και Κύπρο, Ιανουάριος-Ιούλιος 2019

[Κύρια πηγή: Χάρτης καταγραφής σεξιστικής/έμφυλης βίας]

Κέρκυρα 1/1/2019: 52χρονος άντρας έδωσε θανατηφόρα χτυπήματα με σιδερόβεργα στην 28χρονη κόρη του, Αγγελική Πέτρου, και την έθαψε στον κήπο, επειδή δεν ενέκρινε τη σχέση της.

Καρδίτσα 27/1/2019: 54χρονος δολοφονεί άγρια με μαχαίρι την 51χρονη εν διαστάσει σύζυγο του. Αφορμή το ότι δεν μπορούσε να αποδεχθεί το χωρισμό τους.

Σητεία 4/3/2019: H 32χρονη Κατερίνα Μ. στραγγαλίζεται από τον εν διαστάσει 36χρονο σύζυγο της, Γ. Ρ., μπροστά στα ανήλικα τους παιδιά, ηλικίας 18 και 6 μηνών, ο οποίος δε μπορούσε να δεχτεί το χωρισμό τους έπειτα από καυγά στο σπίτι της μητέρας του θύματος.

Αμαλιάδα 15/3/2019: 74χρονη δολοφονείται με περίστροφο από τον 82χρονο σύζυγο της ο οποίος μετά αυτοκτονεί . Ο γυναικοκτόνος είχε ενημερώσει τηλεφωνικά το γιο τους για αυτή του την πράξη με την δικαιολογία ότι είναι και οι δυο άρρωστοι.

Ελληνικό 21/3/2019: 87χρονος αντιπτέραρχος εν αποστρατεία πυροβόλησε την 50χρονη σύζυγο του στο σπίτι τους. Η γυναικά βγήκε χτυπημένη στο δρόμο και μπήκε σε ένα ταξί για να πάει στο νοσοκομείο, όμως ο οδηγός την έδιωξε. Ο 87χρονος την ακολούθησε στο δρόμο, όπου και αυτοπυροβολήθηκε. Η 50χρονη αργότερα κατέληξε.

Μαρούσι 3/4/2019: 90χρονος στραγγάλισε με καλώδιο τηλεφώνου την 87χρονη σύζυγο του στο διαμέρισμα τους. Ο γυναικοκτόνος δήλωσε ότι το έκανε καθώς η γυναίκα είχε άνοια και δεν άντεχε να την βλέπει σε αυτήν την κατάσταση.

Ίος 16/4/2019: 67χρονος μαχαίρωσε και σκότωσε την 55χρονη σύζυγο του μέσα στο σπίτι τους μετά από καυγά.

Χανιά 21/5/2019: 47χρονος πυροβολεί στην πλάτη και τα πόδια την 49χρονη σύντροφο του και στη συνέχεια αυτοκτονεί.

Μυτιλήνη 23/5/2019: 25χρονος σκοτώνει με καραμπίνα την 24χρονη εν διαστάσει σύζυγο του Ερατώ αρνούμενος να δεχτεί ότι η γυναίκα ήθελε διαζύγιο, ενώ η 2 ετών κόρη τους κοιμόταν στο δίπλα δωμάτιο.

Κύπρος 29/6/2019: Ο 35χρονος Πέτρος Παπαντωνίου πυροβόλησε δυο φορές στο κεφάλι με κυνηγετικό όπλο την 26χρονη πρώην σύντροφό του, Σοφία Ζήνωνος, και στη συνέχεια έθεσε τέρμα στη ζωή του με το ίδιο όπλο.

Κύπρος Ιούνιος 2019: Ο Νίκος Μεταξάς παραδέχεται την δολοφονία της Λίβιας Φλορεντίνας Μπουνέα και της 8χρονης κόρης της, Έλενας Ναταλίας, της Μαρικάρ Βαλντέζ, της Μαρί Ρόουζ και της 6χρονης κόρης της Σιέρα, της Ασμίτα Κάχτα Μπίστα και της Αριάν Παλάνας.

Χανιά 2/7/2019: Ο 27χρονος Ιωάννης Παρασκάκης χτυπάει με το αυτοκίνητο του την 60χρονη Σούζαν Ίτον, την βάζει αναίσθητη στο πορτμπαγκάζ και την μεταφέρει στη σπηλιά στο Μαλεμέ. Εκεί τη βιάζει και την δολοφονεί, ενώ στη συνέχεια πετάει το σώμα της σε φρεάτιο.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις που συζητάμε οι θύτες είναι άντρες. Εκφράζουν με τον πιο ακραίο τρόπο την  επιβολή τους, με σκοπό να εξουσιάσουν και να υποτάξουν βίαια και κακοποιητικά (..να  δείξουν ποιος είναι ο άντρας..) τη γυναίκα -που έλαβε κάποιο μήνυμα, τη σύντροφο -που ήθελε να φύγει, την αδερφή -που πήγε με κάποιον χωρίς την έγκριση του αδελφού και πατέρα, την κόρη, την πρώην- που δεν θέλει να ξαναβρεθούν ή ακόμα και την άγνωστη που “τα ήθελε”, γιατί κυκλοφορούσε νύχτα ή ντύνονταν με τρόπο που τους προκαλούσε. Άρα λοιπόν, στα μυαλά και στον κοινωνικό χώρο που δρουν τέτοιου είδους αντρικές φιγούρες γύρω μας για την “συμμόρφωσής” μας, βλέπουμε ότι είναι δυνατή -στην πιο φρικτή της μόρφή- η εξουσία που νοιώθουν να φτάσει μέχρι και στην εξαφάνισή μας.
Δυστυχώς και στην γειτονιά μας συγκλονιστήκαμε από ένα τέτοιο γεγονός. Φαίνεται πως τον τελευταίο καιρό εντείνονται -καθώς πάντα υπήρχαν- οι βίαιες εκφράσεις μιας νοοτροπίας και ηθικής που έχει βαθιές ρίζες στον χρόνο. Δολοφονίες με στραγγαλλισμούς, με ξυλοδαρμούς, με φωτιά. Παραδείγματα -όχι από κάπου μακριά σε κάποιο ισλαμικό φονταμενταλιστικό κράτος, αλλά στην Ελλάδα. Αυτή η νοοτροπία πηγάζει από ένα σύστημα αξιών, μέσα στο οποίο γαλουχηθήκαμε όλοι και όλες από την οικογένεια, το σχολείο, από τη γειτονιά και τους κανόνες που τη διέπουν, από την εκκλησία, το στρατό, από τα επαγγέλματά μας, από το φύλο μας και την τάξη μας. Αξίες που αφήνουν χώρο  και πολλές φορές δικαιολογούν και αδειοδοτούν κάποιον που νοιώθει θυμό, φόβο, την προδοσία που νοιώθει όταν  η σύντροφος του δεν θέλει να συνεχίσει μαζί του ή δεν τον θέλει, να ασκεί βία πάνω σε εκείνην  ακόμη κι αν διαλέξει  και τη δική του αυτοκαταστροφή μετά.

ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ

Δεν θα σταματήσουμε να το λέμε ότι κανείς δεν έχει την άδεια να αγγίζει, να κοιτάει, να χτυπάει, να εκβιάζει, να εκφοβίζει με την φωνή του ή με άλλον τρόπο για κανέναν λόγο κάποια γυναίκα, είτε σύζυγο, είτε σύντροφο, είτε πρώην, είτε άγνωστη. Και όχι γιατί είναι γενικά και ηθικά κακό, αλλά γιατί είναι η απόλυτη έκφανση της εξουσίας πάνω στα σώματα μας και στο μυαλό μας, στην ύπαρξη μας, στη στέρηση της ελευθερίας μας και της έκφρασής μας.
Όσο για το θέμα του πάθους και της αγάπης που οδηγεί σε τέτοιες πράξεις, απορούμε μήπως όσες δεν δολοφονούνται δεν είναι αγαπητές! ή δεν υπάρχει πάθος στην σχέση! Αυτή η διαστρέβλωση όπου για ν’αγαπάς πρέπει να ζηλεύεις και να περιορίζεις, για να αγαπάς πρέπει να χτυπάς και να τσακώνεσαι βίαια δεν είναι παρά αντιστροφή της έννοιας της αγάπης και των βαθύτερων ανθρώπινων συναισθημάτων, αλλά και κοινωνική αδειοδότηση για τέτοιες πράξεις.
Η πατριαρχία σαν σύστημα και πλέγμα σχέσεων εξουσίας πάνω στους ανθρώπους επιβάλλει την “σωστή” επιτέλεση των ρόλων που θέλει τους άντρες, λεβέντες, κουβαλητές, άγριους, ξεκομμένους από συναισθηματισμούς, σκληρούς, κυνηγούς, μπερμπάντηδες  και τις γυναίκες αδύναμες, συναισθηματικές, νοικοκυρές και πιστές και αφοσιωμένες μόνο στην οικογένεια και στον άντρα, οπλίζει μυαλά και καταστρέφει ζωές. Είναι πλέον καιρός και αφορμή όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας να τα δούμε πιο ώριμα και σφαιρικά. Ν’ αρχίσουμε να βλέπουμε στη ζωή τις καταστάσεις της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας με την πολιτική διάσταση που τους πρέπει και όχι ως μεμονωμένα συμβάντα. Οι ευθύνες ανήκουν πάντα σε αυτούς που κακοποιούν και όχι στα άτομα που τη δέχονται. Είναι καιρός να σπάσουμε τις νόρμες που μας επιβάλλονται και να ορίσουμε νέες αξίες για τη ζωή μας, αλλά και γι’ αυτών των αγνώστων που βλέπουμε να χάνονται και μας σοκάρει, να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας έξω από τα συντηρητικά πλαίσια και τους ρόλους που τα καταπιέζουν, ώστε να επανανοηματοδοτήσουμε τις σχέσεις και τα συναισθήματά μας.

Κλείνοντας, είναι μεγάλης σημασίας ζήτημα και μας αφορά όλους και όλες, την επόμενη φορά που θα ακούσουμε έναν βίαιο καυγά, να παρέμβουμε, να το συζητήσουμε , να ζητήσουμε βοήθεια από τους γύρω μας (γειτονιά, φίλους, γνωστούς) ώστε να μην είναι καμιά μόνη και αβοήθητη στις απειλές και τις ορέξεις του κάθε άντρα σεξιστή, που νομίζει ότι έχει δικαίωμα και δικαιολογείται να ασκεί βία.

Να μην μένουμε αδιάφορες
Η αδιαφορία προωθεί την σιωπή
Η σιωπή απομονώνει

Να σπάσουμε την σιωπή μας
ενάντια στην έμφυλη βία

Χανιά, 2019
Συντροφικά, γειτόνισσες
Πρωτοβουλία στη Χαλέπα

Ήβη Καισερλή

Την νύχτα της 10 Ιουνίου  του 2016 η Ήβη Καισερλή δέχεται επίθεση κοντά στα νεώρια από δύο άντρες. Χάρη σε μια εργαζόμενη μπορούν και ταυτοποιούν τους δράστες και αυτεπάγγελτα διώκονται. Το δικαστήριο όμως δεν δέχεται να χαρακτηριστεί η επίθεση ρατσιστική, πράγμα το οποίο θα ενέπιπτε σε άλλο νομικό πλαίσιο. Αυτή η επίθεση όμως δεν έγινε για κάποιες «προσωπικές» διαφορές ή για «προσωπικές» διαφωνίες. Δεν ήταν απλά ένα φραστικό επεισόδιο που κατέληξε σε σωματική βία. Έγινε γιατί ότι δεν χωράει στους ρόλους της πατριαρχίας ενοχλεί, παρεκτρέπει το «κανονικό» κοινωνικό μοντέλο λειτουργίας των φύλων (άμα είσαι γυναίκα να υπομένεις, να μην μιλάς, άμα είσαι πολύ άντρας να λύνεις τις διαφορές σου με την βία, να μην κλαίς κτλ) και αμφισβητεί την νόρμα. Και ότι ενοχλεί και τολμάει και αντιμιλάει ή αμύνεται στις λεκτικές ή σωματικές επιθέσεις πρέπει να καταστέλλεται είτε με έμμεση βία, υποτίμηση- χλευασμό-εκφοβισμό, είτε με σωματική βία.

Δεν θα δεχτούμε όμως άλλο πια αυτές τις συμπεριφορές και καμία δεν θα μένει μόνη της απέναντι στην έμφυλη βία και στον σεξιστικό και πατριαρχικό οδοστρωτήρα. Ούτε στα Χανιά ούτε πουθενά! Όλες και όλοι στα δικαστήρια Χανίων την Τετάρτη 3 Απριλίου στις 9 το πρωί

Αλληλέγγυες

Πολύ συχνά η έμφυλη βία αμφισβητείται και εξωραΐζεται. Αποφεύγεται η χρήση της λέξης και χαρακτηρίζεται πολλές φορές ως υπερβολική. Οι λέξεις, όπως “διαφωνία” ή εκφράσεις όπως “δεν τα βρίσκουν” ή ”ποτέ δεν φταίει μόνο ένας” δηλώνουν τη θέση μας και την άρνησή μας να αναγνωρίσουμε ότι κάποιος ασκεί βία και κάποια δέχεται βία, και κατά συνέπεια την σχέση καταπιεστή – καταπιεζόμενης* και της ίδιας της πατριαρχίας.

*Αυτή η σχέση εξουσίας δεν αφορά μόνο στο δίπολο άντρας – γυναίκα, αλλά σε ένα δίπολο άντρας – οποιαδήποτε/οποιοσδήποτε δεν εντάσσεται στα πατριαρχικά πρότυπα.

Ψυχολογική ή ηθική βία: ο σαρκασμός, ο εξευτελισμός, η ταπείνωση, οι απειλές, οι προσβολές, οι βρισιές, η καταστολή της ελεύθερης βούλησης ή της διαφορετικής αντίληψης, η απομόνωση, ο εκφοβισμός, η περιφρόνηση κλπ, συμπεριλαμβάνονται σε αυτό το είδος βίας. Αυτές οι συμπεριφορές αποτελούν επίθεση στην ταυτότητα και την αυτοπεποίθηση του θύματος. Είναι πιο καταστροφική από άλλα είδη βίας, διότι είναι πιο επίμονη, και ενισχύει και διαιωνίζει ορισμένα στερεότυπα διακρίσεων, όπως των φύλων. απαντιέται, πολλαπλασιάζεται η ισχύς της.

Ματσίλα ή μάτσο : Η αρρενωπότητα δεν είναι μία εκ γεννετής ιδιότητα, ούτε βέβαια και ένα στιγμαίο χαρακτηριστικό. Επιτελείται μέσω της επανάληψης πράξεων, λέξεων, σκέψεων που κινούν και επιβεβαιώνουν τα πρότυπα του άντρα, του λεβέντη, του μάγκα, του αρχηγού, του ανταγωνιστικού, του νταή, και του τραμπούκου. Δεν είναι ψυχολογική παθολογία ούτε πολιτιστική κληρονομιά, δεν είναι η “κακιά στιγμή” ούτε ιδιοσυγκρασία. Είναι ο ρόλος του ισχυρού στην πατριαρχία, που επιβάλλεται με τα πιο δυνατά μπράτσα, τις πιο δυνατές φωνές και τον εκφοβισμό, σε ό,τι θεωρεί αδύναμο και υποδέεστερο.

Σιωπή: Πρόκειται για τη γνωστή ομερτά του φιλικού και οικογενειακού περιβάλλοντος. Ο διαχωρισμός της ιδιωτικής και δημόσιας σφαίρας (“τα εν οίκω μη εν δήμω”) χρησιμοποιείται ως άλλοθι για να μην προσβάλλεται η “εικόνα” μιας οικογένειας ή το κύρος ενός ευυπόληπτου πολίτη.Όπως όμως γνωρίζουμε πια, οι περισσότερες κακοποιήσεις λαμβάνουν χώρα εντός της οικογένειας.

Ενοχή: Η ντροπή που εσωτερικεύει η καταπιεζόμενη για την κατάσταση που βιώνει. Συχνά ενισχύεται με την συμβολή του περίγυρου που δεν αναγνωρίζει ανοιχτά τη βία που ασκεί ο δράστης. Χειρότερα ακόμα, όταν εμμέσως πλην σαφώς υποννοείται ότι έχει μερίδιο ευθύνης η ίδια.

Η ΑΠΟΣΙΩΠΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΕΝΟΧΗ

Η ΣΥΓΚΑΛΥΨΗ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΕΝΟΧΗ

Σε οποιαδήποτε έκφανση της έμφυλης βίας θα βάζουμε αναχώματα, θα την κατονάζουμε και θα βρισκόμαστε αλληλέγγυα σε όσες/οσους αντιστέκονται στην ετεροκανονική, πατριαρχική, ρατσιστική, καπιταλιστική καταπίεση.

Είθισται κάθε φορά που μια νέα ομάδα ή συλλογικότητα ξεκινάει να δημοσιοποιεί τον λόγο της να αυτοπαρουσιάζεται. Πέρα όμως από ταυτότητες ή ονοματολογίες το ποιες και ποιοι είμαστε μεταβάλλεται όσο πορευόμαστε μαζί δημιουργώντας μια συλλογική κίνηση που μας ξεπερνάει χωρίς όμως ,ευελπιστούμε, να μας περιορίζει.

Έτσι πέρα από το υλικό μας που θα δημοσιοποιείται σ’ αυτό το μπλογκ,  η υπογραφή «Λύσσα και πούπουλα» προσπαθεί να αποδώσει μία κίνηση «χιαστής» ανάμεσα σε δύο ήδη πολύ γνωστές εκφράσεις : «Λύσσα και συνείδηση» και «Πίσσα και πούπουλα».

Μία κίνηση δηλαδή όπου διαπλέκονται τα δύο προϋπάρχοντα μέρη διαφορετικών εκφράσεων δημιουργώντας μια καινούργια. Κάπως έτσι συναντηθήκαμε. Με διαφορετικές αφετηρίες και με όρεξη να δημιουργήσουμε κάτι καινούργιο που να μας σέβεται, να μας ακούει και να μας συν-κινεί. Κάτι που προσπαθεί να απομακρυνθεί  από διαμεσολαβήσεις, ιεραρχίες και αναθέσεις. Κάτι που να μιλάει και να αγωνίζεται ενάντια σε ότι μας πνίγει. Λυσσαλέα. Όσο χτίζουμε με απαλότητα τις δικές μας σχέσεις.

Είτε είναι τουρίστρια που έρχεται να διασκεδάσει, «πάει γυρεύοντας»
Είτε είναι μια ξένη μετανάστρια, «έτσι θέλουν αυτές»
Είτε είναι μια γυναίκα που λιάζεται στην παραλία, «φαίνεται ότι το θέλει»
Είτε είναι μια κοπέλα που δεν ντύθηκε «αρκετά σεμνά», «αυτή το προκάλεσε»

οι δράστες δεν ευθύνονται ποτέ
και ο ομαδικός βιασμός βαφτίζεται «αταξία»

σύμφωνα με τα λόγια της δικηγόρου τους η οποία απαξιώνει έτσι σε εξευτελιστικό βαθμό τα σώματά μας και χαϊδεύει τα αυτιά των βιαστών και μιας κοινωνίας γεμάτη σεξιστικές αντιλήψεις

μιας κοινωνίας που συνεχίζει να τηρεί την σιωπή και την ομερτά κατασκευάζοντας την εικόνα των μεμονωμένων περιστατικών κακοποίησης και παρέχοντας τις άρρητες άδειες στους σεξιστές να συνεχίζουν να ενεργούν ανενόχλητοι και να καμαρώνουν με την αρρενοπώτητά τους

πίσω από τα παντζούρια των σπιτιών ως “ψυχιατρικές περιπτώσεις”, παθολογικές κρίσεις ζήλειας, εκρήξεις θυμού, βασανίζοντας και σκοτώνοντας γυναίκες, διεμφυλικές, μη “κανονικά” προσδιορισμένα φύλα

σε αγαστή συνεργασία με τα δικαστήρια που αθωώνουν τους βιαστές και καταδικάζουν όσες προσπαθούν να αμυνθούν

στο θέατρο των κοινωνικών ρόλων,
δεν δεχόμαστε να είμαστε
ούτε θύτες ούτε θύματα

στις καθημερινές παραβιάσεις, στις παρενοχλήσεις στα μπαρ, στην δουλειά, στους δρόμους, στις τουαλέτες των σχολείων, στις πενθήμερες σχολικές εκδρομές, στα πανεπιστήμια, στις παραλίες και στις κρεβατοκάμαρες της Αγίας Οικογένειας

στους βιασμούς μικρούς ή μεγάλους της προσωπικότητάς μας

καμμία μόνη της