Τους τελευταίους μήνες μαθαίνουμε από τα ΜΜΕ για 9 δολοφονίες με θύματα γυναίκες, αυτό που πλέον ονομάζουμε γυναικοκτονίες. Η έννοια αυτή όσο και αν μας σοκάρει είναι η κορύφωση της έμφυλης βίας και της πατριαρχικής εξουσίας που δεχόμαστε ως γυναίκες. Με άλλα λόγια είτε γύρω μας τα ονομάζουν εγκλήματα πάθους, είτε τα “ρίχνουν” σε ψυχολογικά-οικονομικά αίτια για εμάς πρέπει να είναι ξεκάθαρα τα κίνητρα.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις που συζητάμε οι θύτες είναι άντρες. Εκφράζουν με τον πιο ακραίο τρόπο την επιβολή τους, με σκοπό να εξουσιάσουν και να υποτάξουν βίαια και κακοποιητικά (..να δείξουν ποιος είναι ο άντρας..) τη γυναίκα -που έλαβε κάποιο μήνυμα, τη σύντροφο -που ήθελε να φύγει, την αδερφή -που πήγε με κάποιον χωρίς την έγκριση του αδελφού και πατέρα, την κόρη, την πρώην- που δεν θέλει να ξαναβρεθούν ή ακόμα και την άγνωστη που “τα ήθελε”, γιατί κυκλοφορούσε νύχτα ή ντύνονταν με τρόπο που τους προκαλούσε. Άρα λοιπόν, στα μυαλά και στον κοινωνικό χώρο που δρουν τέτοιου είδους αντρικές φιγούρες γύρω μας για την “συμμόρφωσής” μας, βλέπουμε ότι είναι δυνατή -στην πιο φρικτή της μόρφή- η εξουσία που νοιώθουν να φτάσει μέχρι και στην εξαφάνισή μας.
Δυστυχώς και στην γειτονιά μας συγκλονιστήκαμε από ένα τέτοιο γεγονός. Φαίνεται πως τον τελευταίο καιρό εντείνονται -καθώς πάντα υπήρχαν- οι βίαιες εκφράσεις μιας νοοτροπίας και ηθικής που έχει βαθιές ρίζες στον χρόνο. Δολοφονίες με στραγγαλλισμούς, με ξυλοδαρμούς, με φωτιά. Παραδείγματα -όχι από κάπου μακριά σε κάποιο ισλαμικό φονταμενταλιστικό κράτος, αλλά στην Ελλάδα. Αυτή η νοοτροπία πηγάζει από ένα σύστημα αξιών, μέσα στο οποίο γαλουχηθήκαμε όλοι και όλες από την οικογένεια, το σχολείο, από τη γειτονιά και τους κανόνες που τη διέπουν, από την εκκλησία, το στρατό, από τα επαγγέλματά μας, από το φύλο μας και την τάξη μας. Αξίες που αφήνουν χώρο και πολλές φορές δικαιολογούν και αδειοδοτούν κάποιον που νοιώθει θυμό, φόβο, την προδοσία που νοιώθει όταν η σύντροφος του δεν θέλει να συνεχίσει μαζί του ή δεν τον θέλει, να ασκεί βία πάνω σε εκείνην ακόμη κι αν διαλέξει και τη δική του αυτοκαταστροφή μετά.
ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ
Δεν θα σταματήσουμε να το λέμε ότι κανείς δεν έχει την άδεια να αγγίζει, να κοιτάει, να χτυπάει, να εκβιάζει, να εκφοβίζει με την φωνή του ή με άλλον τρόπο για κανέναν λόγο κάποια γυναίκα, είτε σύζυγο, είτε σύντροφο, είτε πρώην, είτε άγνωστη. Και όχι γιατί είναι γενικά και ηθικά κακό, αλλά γιατί είναι η απόλυτη έκφανση της εξουσίας πάνω στα σώματα μας και στο μυαλό μας, στην ύπαρξη μας, στη στέρηση της ελευθερίας μας και της έκφρασής μας.
Όσο για το θέμα του πάθους και της αγάπης που οδηγεί σε τέτοιες πράξεις, απορούμε μήπως όσες δεν δολοφονούνται δεν είναι αγαπητές! ή δεν υπάρχει πάθος στην σχέση! Αυτή η διαστρέβλωση όπου για ν’αγαπάς πρέπει να ζηλεύεις και να περιορίζεις, για να αγαπάς πρέπει να χτυπάς και να τσακώνεσαι βίαια δεν είναι παρά αντιστροφή της έννοιας της αγάπης και των βαθύτερων ανθρώπινων συναισθημάτων, αλλά και κοινωνική αδειοδότηση για τέτοιες πράξεις.
Η πατριαρχία σαν σύστημα και πλέγμα σχέσεων εξουσίας πάνω στους ανθρώπους επιβάλλει την “σωστή” επιτέλεση των ρόλων που θέλει τους άντρες, λεβέντες, κουβαλητές, άγριους, ξεκομμένους από συναισθηματισμούς, σκληρούς, κυνηγούς, μπερμπάντηδες και τις γυναίκες αδύναμες, συναισθηματικές, νοικοκυρές και πιστές και αφοσιωμένες μόνο στην οικογένεια και στον άντρα, οπλίζει μυαλά και καταστρέφει ζωές. Είναι πλέον καιρός και αφορμή όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας να τα δούμε πιο ώριμα και σφαιρικά. Ν’ αρχίσουμε να βλέπουμε στη ζωή τις καταστάσεις της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας με την πολιτική διάσταση που τους πρέπει και όχι ως μεμονωμένα συμβάντα. Οι ευθύνες ανήκουν πάντα σε αυτούς που κακοποιούν και όχι στα άτομα που τη δέχονται. Είναι καιρός να σπάσουμε τις νόρμες που μας επιβάλλονται και να ορίσουμε νέες αξίες για τη ζωή μας, αλλά και γι’ αυτών των αγνώστων που βλέπουμε να χάνονται και μας σοκάρει, να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας έξω από τα συντηρητικά πλαίσια και τους ρόλους που τα καταπιέζουν, ώστε να επανανοηματοδοτήσουμε τις σχέσεις και τα συναισθήματά μας.
Κλείνοντας, είναι μεγάλης σημασίας ζήτημα και μας αφορά όλους και όλες, την επόμενη φορά που θα ακούσουμε έναν βίαιο καυγά, να παρέμβουμε, να το συζητήσουμε , να ζητήσουμε βοήθεια από τους γύρω μας (γειτονιά, φίλους, γνωστούς) ώστε να μην είναι καμιά μόνη και αβοήθητη στις απειλές και τις ορέξεις του κάθε άντρα σεξιστή, που νομίζει ότι έχει δικαίωμα και δικαιολογείται να ασκεί βία.
Να μην μένουμε αδιάφορες
Η αδιαφορία προωθεί την σιωπή
Η σιωπή απομονώνει
Να σπάσουμε την σιωπή μας
ενάντια στην έμφυλη βία
Χανιά, 2019
Συντροφικά, γειτόνισσες
Πρωτοβουλία στη Χαλέπα